Jak goją się rany

1.             PIERWOTNE GOJENIE RANY – RYCHŁOZROST, GOJENIE DORAŹNE, (SANATIO PER PRIMAM INTENTIONEM):

Są to: rany czyste, gdzie brzegi przylegają do sobie, rany chirurgiczne zaopatrzone pierwotnym szwem, rany o niewielkim ryzyku zakażenia lub skażone, po opracowaniu chirurgicznym i zamknięciu pierwotnym szwem.

Proces naprawy przebiega w sposób bezpośredni – zrastanie brzegów rany następuje przez migrację keratynocytów z mieszków włosowych i skóry, oraz wytworzenie małej ilość tkanki łącznej.

2.             WTÓRNE GOJENIE RANY (SANATIO PER SECUNDAM INTENTIONEM):

Są to: rany z rozległym ubytkiem tkanki wykluczającym bezpośrednie zbliżenie brzegów, rany owrzodzeniowe, rany przewlekłe.

Naprawa przebiega poprzez ziarninowanie, miejsce zniszczenia wypełnione zostaje łącznotkankową blizną. Zmiany w wyglądzie rany to poszczególne etapy gojenia: hemostaza, zapalenie, proliferacja, dojrzewanie i przebudowa.

3.             PO ODROCZONYM ZAMKNIĘCIU PIERWOTNYM (SANTIO PER TERTIAM INTENTIONEM):

Dotyczy ono ran skażonych lub ze zwiększonym ryzykiem rozwinięcia zakażenia, są one wtórnie zaopatrzone szwem.

W ranie działają naturalne mechanizmy immunologiczne, oczyszcza się ona z bakterii, drobnoustrojów i tkanek martwiczych. Przez zaopatrzenie szwem odroczonym goi się                     w sposób identyczny do ran pierwotnie gojących się.

4.             GOJENIE POD STRUPEM (SANATIO SUB CHUSTA):

Są to rany otwarte, gdzie występuje niewielki zazwyczaj powierzchniowy ubytek tkankowy oraz otarcia.

Rana pokrywa się strupem po zadziałaniu mechanizmów krzepnięcia, utworzeniu skrzepu fibrynowego i zapewnieniu szczelności naczyń, które krwawiły. Odrzucenie strupa następuje po zakończeniu procesu proliferacji komórek ziarniny i epitelium znajdujących się pod nim.

5.             PRZESZCZEP SKÓRY - PŁATY SKÓRNE LUB SKÓRNO-MIĘŚNIOWE:

a.              Stosuje się w ranach owrzodzeniowych trudno gojących, ranach oparzeniowych, ranach z rozległym ubytkiem warstw powierzchniowych skóry. Fragmenty skóry pobiera się za pomocą dermatomu lub dziurkacza, następnie stabilizowane są one na oczyszczonej powierzchni rany. Powstałe w ten sposób wysepki naskórkowania zlewają się, co prowadzi do wystąpienia pełnej epitelizacji, w wyniku tego rana zamyka się.

b.             Stosuje się w ranach, w których występuje rozległy ubytek wszystkich warstw skóry i/lub tkanki podskórnej. Przeszczepione fragmenty tkankowe stabilizowane są w dnie rany po jej oczyszczeniu. Dochodzi do zakorzenienia przeszczepu w ranie w wyniku procesu angiogenezy - czyli budowane są pomosty naczyniowe, następuje odbudowa tkanki łącznej i epitelizacja powierzchniowa.