Strategia TIME
została opracowana w 2002 roku przez specjalistów EWMA[1],
opublikowano ją w 2003 roku.
T Tissue debridement – opracowanie
ran,
I Infection
and inflammation control – kontrola infekcji i zapalenia,
M Moisture balance – równowaga
wilgotności rany,
E Edges,
epidermization stimulation – brzegi rany i stymulacja naskórkowania.
T – Tissue -
opracowanie ran
Tkanki martwicze
przez swoją obecność w dnie rany zaburza gojenie. Z jednej strony stanowią
mechaniczną barierę dla gojących się tkanek, z drugiej zaś są pożywką dla
bakterii, co w konsekwencji utrzymuje procesy zapalne, w rezultacie zwiększa
się ryzyko wystąpienia infekcji. Mamy do dyspozycji trzy możliwości
postępowania w celu usunięcia tkanek nekrotycznych [13]:
- Chirurgiczne usuniecie tkanek – jest to metoda inwazyjna oczyszczania rany, stosunkowo szybka i prosta. Jednakże jej podstawowym mankamentem jest mała precyzja. Brak doświadczenia i precyzji podczas stosowania tej metody może prowadzić do zaburzenia delikatnej granicę pomiędzy martwiczymi a gojącymi się tkankami. Opisaną metodą można doprowadzić do wystąpienia wzmożonego krwawienia i zwiększenia natężenia bólu.
- Autolityczne usuniecie tkanek – główną cechą tej metody jest zmiana środowiska rany na wilgotne, w rezultacie umożliwia to stymulację komórek pacjenta w celu produkcji enzymów umożliwiających samoczynne oczyszczenie rany (działanie makrofagów i neutrofili). Opisywana metoda nie powoduje krwawienia i bólu, jednakże jej minusem jest długi czas trwania procesu Jednak metoda ta jest długotrwała, nie powoduje krwawienia i bólu, jest prosta w zastosowaniu.
- Enzymatyczne usunięcie tkanek- polega na zastosowaniu maści zawierających enzymy rozkładające białka i kwasy nukleinowe. Powoduje to wzmożone rozpuszczenie tkanki martwiczej w dnie rany. Negatywną konsekwencją tej metody może być zwiększenie bolesności rany w czasie stosowanie maści enzymatycznej.
I - Infection
– inflammation – kontrola infekcji i zapalenia.
Naturalnym
atrybutem ran przewlekłych jest ich podatność na kolonizację przez
drobnoustroje. Jednakże kryterium przesądzającym o realnym zainfekowaniu rany
jest indywidualna odporność pacjenta, miano bakterii, gatunku i ich ilości.
Zakażenie rany kilkoma gatunkami bakterii rokuje gorzej niż w przypadku
pojedynczej infekcji.
Zakażenie
manifestuje się ogólnym pogorszeniem stanu rany, pojawia się zaczerwienienie,
wzmożone ucieplenie okolicy rany, obrzęk, nieprzyjemny zapach.
M – Moisture
- równowaga wilgotności rany.
Nowoczesne
leczenia ran opiera się na koncepcji wilgotnego środowiska gojenia. Wieloletnie
badania kliniczne dowiodły nadrzędności „wilgotnej” terapii w stosunku do
„suchej”. Zastosowanie opatrunków o chłonności dopasowanej do ilości wysięku
powstałego w ranie, pozwala na utrzymanie równowagi wilgotności w niej. Rana
przesuszona ulega pokryciu złogami włóknika, ziarnina podlega zwłóknieniu, a
naskórkowania ustaje. Obecność nadmiernego wysięku w dnie rany stanowi źródło
infekcji, to zaś prowadzić może do maceracji otaczającej skóry i zwiększać
dyskomfort pacjenta..
E - Epithelialisation
– Edges - brzegi rany i stymulacja naskórkowania
Prawidłowe
gojenie rany uzyskuje się poprzez prawidłowe zastosowanie wcześniejszych zasad.
Naskórkowania rozpoczyna się w momencie pokrycia dna rany ziarniną. Brak
pojawienia się ziarniny i naskórkowania najprawdopodobniej spowodowane jest
schorzeniem bazowym pacjenta. Dlatego też koncentrując się na miejscowym leczeniu
rany, nie można zapominać o równoległej terapii schorzenia bazowego.
Merytorycznie, krótko i konkretnie :)
OdpowiedzUsuń